بطور کلی نشخوارکردن نشانه سلامت و آسایش گاوهای شیری است. به همین دلیل پرورش دهندگان گاوشیری، دامپزشکان و کارشناسان تغذیه همواره به فعالیت نشخوار در گاوهای شیری توجه دارند. این مقاله به اهمیت نشخوارکردن در گاوهای شیری و حقایقی که در پشت آن نهفته است، می پردازد. یک گاوه شیری در حدود 450 تا 500 دقیقه در روز نشخوار می کند. به همین دلیل نشخوارکردن یک بخش مهم از مراحل هضم خوراک در گاوهای شیری محسوب می شود و دارای 4 فاز جداگانه است: 1- بالا آوردن خوراک، 2- جویدن دوباره، 3- ترشح دوباره بزاق و 4- قورت دادن دوباره. در فاز اول مواد گوارشی نیمه مایع از شکمبه و نگاری به مری وارد می شود و با کمک حرکات دودی عکس به سمت دهان حرکت می کند. در فاز دوم مواد وارد شده به دهان بطور کامل جویده می شود که از جویدن اولیه کند تر و منظم تر است )شکل 1(. در فاز سوم، عمدتا از غدد بناگوشی بزاق ترشح میشود که ماهیت آبکی دارد. در فاز چهارم یا آخر، با بلعیدن توده خوراک کاملا جویده شده نشخوارکردن تمام می شود.
بررسی ها بخوبی نشان داده است که فعالیت نشخوارکردن توسط یک مرکز در ناحیه مدولای مغز کنترل می شود. در حقیقت تحریک تماسی علوفه های خشبی با بافت » مرکز گاستریک « بنام پوششی شکمبه و نگاری، عامل موثری برای ارسال پیامهای حسی به مرکز گاستریک و شروع فعالیت نشخوار است. مدتی زمانی که یک حیوان صرف نشخوار می کند به دو عامل کمیت و کیفیت خوراک بستگی دارد. بطور کلی می توان گفت که هر گاو شیری بازای هر کیلو گرم مواد خشبی مصرف شده، در حدود 25 تا 80 دقیقه نشخوار می کند.
در واحدهای گاوداری با مانیتور کردن فعالیت نشخوار گاوهای شیری بخوبی می توان موارد بروز مشکلات متابولیکی را کاهش داد و از خسارت های اقتصادی جلوگیری کرد. به همین دلیل گاودارن نیاز به روش های جدیدی برای بررسی این فعالیت مهم در گاوهای شیری دارند. زیرا دقت در بررسی فعالیت نشخوار و کاهش بروز مشکلات متابولیکی بخوبی موجب بهبود تولید شیر و بازده تولید مثل آنها می شود.
در سیستم های سنتی و قدیمی، مشاهده چشمی راه معمول برای بررسی وضعیت گاوها است. اما، ارزش مشاهدات چشمی محدود است زیرا به مهارت های فردی بستگی دارد و ممکن است دقت کافی را نداشته باشد. از سوی دیگر این امکان وجود ندارد که بصورت 24 ساعته گاوهای زیر نظر گرفته شوند. از آنجا که نشخوارکردن عمدتا در شب انجام می شود، بررسی دقیق این فعالیت سخت تر می شود. بعلاوه نشخوار کردن از دامی به دام دیگر تفاوت های زیاد دارد و لازم است بصورت انفرادی تعیین شود.
امروزه استفاده از تکنولوژی برای بررسی رفتار نشخوارکردن دام ها مطرح شده است. در واقع می توان گفت که در سال های اخیر استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای بررسی وضعیت سلامت، آسایش، تحرک و رفتارهای تولید مثلی در گاوداری های مدرن به مقدار زیادی توسعه یافته است.
برای دریافت مقاله از این بخش اقدام کنید:
